Matbaa nedir sorusu oldukça merak edilen konular arasında yer almaktadır. Matbaanın keşfedilmesi ile el yazması olan tüm eserlerin hızlı bir şekilde çoğaltılması sağlanmıştır. Eskiden, herhangi bir kitap ya da benzeri bir yazılı kaynağın çoğaltılması için el yazısı ile çoğaltma işlemi yapılmaktaydı. Bu durum hem zaman kaybı hem de ciddi bir maliyet artışına yol açmaktaydı.
Osmanlı Devleti’nde hattatlar el yazması eserleri çoğaltmakla görevlendirilmiştir. Matbaa ile birlikte tüm eserlerin hızlı bir şekilde kopyalanarak dağıtımı yapılmıştır. Bu sayede, herhangi bir yerde üretilen eserler çok çabuk bir şekilde diğer bölgelere ulaştırılabilmiştir. Matbaanın icadı ile kültür düzeyinin hızlı bir şekilde geliştiği de söylenebilmektedir.
Matbaa Nedir? Matbaayı Kim Buldu?
Matbaa nedir sorusu kadar matbaayı kim buldu sorusu da merak edilenler arasında yer almaktadır. Matbaanın icadı çok eskilere dayanmaktadır. Mısır’da 4.yüzyılda mağarada çok sayıda baskıya dayalı eserlere rastlanılmıştır. Pek çok kaynakta matbaanın ilk önce Çinliler ve Japonlar tarafından kullanıldığından bahsedilmektedir.
Matbaanın kim tarafından icat edildiği sorusu için bir isim arandığında, bu isim Johan Gutenberg olmaktadır. Alman bilim adamı Johan Gutenberg, 1450 yılında yüksek baskı tekniğini icat etmeyi başarmıştır. Bu yüksek baskı ilk olarak, tek başına metal harflerin basılması ile oluşturulmuştur. Bu büyük icattan sonra matbaanın hızlı bir şekilde geliştiği görülmektedir. Matbaanın Avrupa’ya ulaşması, Uzakdoğu’dan sonraki bir tarihe denk gelmektedir.
Matbaanın İcadı ve Dünya’ya Yayılması
Matbaanın icadı için Gutenberg ismi öne çıksa da Çinlilerin çok daha önceki bir tarihte baskı tekniklerini buldukları ve bunları kullandıkları ifade edilmektedir. Tek harflerden ilk baskı denemesinin Pi Sheng isimli bir Çin vatandaşı tarafından yapıldığı iddia edilmektedir. Pi Sheng tarafından porselenden harfler kullanımı ile matbaa gelişmiştir. Avrupa’da matbaanın gelişmesi 15.yüzyıla rastlamaktadır. Matbaacılık için Avrupa’nın merkezi Hollanda olmuştur. Tahta kalıplar aracılığı ile Hollanda’da baskı teknikleri gelişmiştir.
Ağaç oyma teknikleri kullanılarak yapılan basım yöntemi, zamanla yerini modern tekniklere bırakmıştır. Bu sayede gelişen matbaa ve matbaacılık sistemleri, farklı baskı yöntemlerinin kullanımını da beraberinde getirmiştir. Türkler için matbaanın ilk olarak İstanbul’da Museviler tarafından açıldığı bilinmektedir. Ancak Osmanlı Devleti’ne matbaayı getirenler İspanya’daki engizisyondan kaçan Samuel ve David isimli iki kardeş olmuştur. Matbaacılık zamanla gelişerek bugünkü modern tekniklere ulaşılmıştır. Böylece matbaa nedir sorusu da genel hatları açıklanmıştır.
